Giá dầu và khí đốt đã tăng mạnh vào tuần trước sau khi Israel và Iran tiến hành các cuộc tấn công trả đũa lẫn nhau.
Giá dầu đã tăng tới 10% vào thứ Sáu, trước khi điều chỉnh nhẹ và chốt tuần với mức tăng 7%. Dầu có thể tiếp tục tăng vào thứ Hai sau khi Iran cho biết mỏ khí đốt lớn nhất của nước này bị ngừng hoạt động một phần.
“Tình hình hiện rất dễ bùng nổ, dù cũng có thể được xoa dịu nhanh chóng như đã từng thấy vào tháng 4 và tháng 10 năm ngoái,” bà Vandana Hari từ Vanda Insights nhận định.
“Tuy nhiên, nếu không kiểm soát, nó có thể leo thang thành một cuộc chiến lớn hơn làm gián đoạn nguồn cung dầu từ Trung Đông.”
Các chuyên gia tại Capital Economics cảnh báo nếu sản xuất và xuất khẩu dầu của Iran bị ảnh hưởng, giá dầu Brent có thể tăng mạnh lên 80–100 USD/thùng. Dù vậy, mức tăng này sẽ thúc đẩy các nhà sản xuất khác tăng nguồn cung, giúp hạn chế đà tăng giá và tác động đến lạm phát.
Cuộc tấn công đã khiến sản lượng khí đốt bị đình chỉ khoảng 12 triệu mét khối mỗi ngày. Mỏ khí bị ảnh hưởng cung cấp khoảng 66% khí đốt nội địa của Iran – cực kỳ quan trọng cho điện, sưởi ấm và ngành hóa dầu.
Iran hiện là nhà sản xuất khí đốt lớn thứ ba thế giới, sau Mỹ và Nga, với sản lượng 275 tỷ mét khối mỗi năm, chiếm khoảng 6,5% sản lượng toàn cầu. Do các lệnh trừng phạt kéo dài, phần lớn khí đốt của Iran được tiêu thụ trong nước, nhưng một phần được xuất sang Iraq và Qatar cũng khai thác từ mỏ này nhờ hợp tác với các tập đoàn năng lượng lớn như Exxon và Shell.
“Đây có lẽ là cuộc tấn công quan trọng nhất vào cơ sở hạ tầng dầu khí kể từ vụ Abqaiq,” chuyên gia Jorge Leon từ Rystad Energy cho biết, nhắc đến vụ tấn công vào các cơ sở dầu mỏ của Saudi Arabia năm 2019 khiến thị trường toàn cầu chao đảo.
Các nhà phân tích tại JP Morgan cho rằng trong kịch bản xấu nhất, giá dầu Brent có thể tăng lên 130 USD/thùng, nhất là nếu xung đột ảnh hưởng đến eo biển Hormuz – nơi vận chuyển gần 20% nguồn cung dầu toàn cầu. Nếu điều đó xảy ra, 2,1 triệu thùng dầu xuất khẩu mỗi ngày của Iran có thể bị rút khỏi thị trường, gây ảnh hưởng đến cả các nước sản xuất khác như Saudi Arabia và UAE.
Trong trường hợp đó, các kho dự trữ dầu có thể cạn kiệt nhanh chóng, dẫn đến tâm lý hoảng loạn và mua vào ồ ạt, các chuyên gia cảnh báo.
